Procedura antyplagiatowa

Załącznik nr 2
do Zarządzenia Nr 75/2022 Rektora Politechniki Łódzkiej z dnia 22 grudnia 2022 r.
w sprawie Regulaminu dyplomowania oraz Procedury antyplagiatowej prac dyplomowych
w Politechnice Łódzkiej

Procedura antyplagiatowa prac dyplomowych w Politechnice Łódzkiej

§ 1

1. Niniejsza procedura określa zakresy czynności obowiązujących pracowników Politechniki Łódzkiej w zakresie sprawdzania oryginalności pisemnych prac dyplomowych z wykorzystaniem Jednolitego Systemu Antyplagiatowego (JSA).
2. Sprawdzenie oryginalności pracy dyplomowej z wykorzystaniem systemu JSA oraz przekazanie pracy do Uczelnianego Repozytorium Pisemnych Prac Dyplomowych realizowane jest w ramach uczelnianego systemu informatycznego wspierającego proces dyplomowania, w skład którego wchodzą aplikacje Panel promotora i Panel dyplomanta portalu VirTUL. Panel promotora, to aplikacja dostępna poprzez portal VirTUL w module Sprawy Pracownicze. Panel dyplomanta, to aplikacja dostępna poprzez portal VirTUL w module WebDziekanat.

§ 2

1. Korzystanie z aplikacji Panel promotora, a w szczególności przeprowadzenie przez promotora badania oryginalności pracy dyplomowej przez system JSA w ramach aplikacji Panel promotora nie wymaga od promotora uprzedniego założenia indywidualnego konta w systemie JSA.
2. Promotor pracy dyplomowej jest zobowiązany do sprawdzenia jej oryginalności z wykorzystaniem systemu JSA i do przygotowania dokumentów, o których mowa w § 3 i § 4, najpóźniej w terminie 7 dni roboczych od dnia wprowadzania przez studenta do Panelu dyplomanta ostatecznej wersji pracy dyplomowej.

§ 3

1. Promotor pracy, po sprawdzeniu w uczelnianym systemie informatycznym kompletności danych dotyczących pracy dyplomowej uruchamia proces przesłania plików zawierających treść pracy do systemu JSA. Przesłanie plików inicjuje badanie pracy (pojedyncza próba badania) w systemie JSA. Promotor ma możliwość wyboru zakresu raportu z badania tj. Raportu ogólnego lub Raportu szczegółowego.
2. Badanie zainicjowane w trybie opisanym w ust. 1 wykorzystuje domyślne wartości parametrów i ustawień systemu JSA.
3. Informacja o statusie wykonania próby badania jest podawana wraz z udostępnionym plikiem raportu w Panelu promotora po wybraniu opcji „odśwież”. Niezależnie promotor otrzymuje na swój adres poczty elektronicznej e-mail wygenerowany automatycznie przez system JSA z informacją o wykonaniu badania i dostępności wyniku próby badania wraz z linkiem do raportu. Czynności sugerowane w e-mailu należy bezwzględnie zignorować i kontynuować proces wyłącznie za pośrednictwem Panelu promotora w systemie informatycznym Uczelni.
4. Po wykonaniu próby badania, promotor pracy dyplomowej dokonuje analizy wyniku pod kątem występowania w pracy nieuprawnionych zapożyczeń, a w szczególności ustala, czy wskaźniki ogólne (suma wartości wskaźników dla wszystkich referencyjnych baz porównawczych) Procentowego Rozmiaru Podobieństwa nie przekraczają przyjętych poziomów tolerancji sygnalizowanych wyróżnieniem, kolorem pomarańczowym (poziom ostrzegawczy) lub czerwonym (poziom alarmowy) dla każdego z czterech wariantów długości frazy.
5. Dodatkowo promotor sprawdza czy nie próbowano ukryć obecności nieuprawnionych zapożyczeń w pracy przez manipulacje na tekście, analizując wskaźniki:
   1)    wykorzystania znaków specjalnych lub znaków spoza alfabetu tekstu pracy;
   2)    nierozpoznanych wyrazów;
   3)    liczby fragmentów innego stylu.
6. Jeżeli z analizy ogólnych wyników badania, według kryteriów wskazanych w ust. 4 i ust. 5 wynika, że praca wymaga dodatkowej oceny z punktu widzenia występowania niedopuszczalnych zapożyczeń lub manipulacji na tekście, wówczas promotor jest zobowiązany sprawdzić szczegółowe wyniki badania w treści pracy, korzystając z Raportu szczegółowego.
7. W przypadkach, kiedy promotor uzna, że podjęcie decyzji o oryginalności pracy wymaga kontynuacji badania ze zmianą domyślnych ustawień parametrów badania, zalecane jest pominięcie czynności opisanych w ustępach 8÷12 poniżej i kontynuowanie badania w trybie rozszerzonym, który jest opisany w § 4. Warunkiem kontynuacji badania w trybie rozszerzonym jest niezamknięcie badania pracy, to jest niezaakceptowanie raportu z badania.
8. Po dokonaniu analizy wyniku próby badania, promotor pracy dyplomowej podejmuje i wprowadza w Panelu promotora decyzję o akceptacji raportu, która oznacza zakończenie badania. W wyjątkowych i uzasadnionych wypadkach możliwe jest wykonanie dwóch dodatkowych prób badania po przesłaniu zmodyfikowanego uprzednio pliku pracy. W takim przypadku, dalszej analizie, ocenie i akceptacji podlega wynik ostatniej próby badania. Fakt wielokrotnego przeprowadzenia prób badania, wymaga wyjaśnienia ze strony promotora w Raporcie ogólnym w sekcji Wnioski.
9. Na podstawie analizy raportu z badania, promotor podejmuje decyzję o uznaniu pracy dyplomowej za spełniającą wymogi oryginalności i dopuszczenia do egzaminu dyplomowego lub decyzję o uznaniu pracy za niespełniającą wymogów dopuszczenia do egzaminu dyplomowego z powodu zastrzeżeń co do oryginalności treści.
10. W przypadku uznania pracy za oryginalną, promotor pobiera Raport ogólny z badania w Panelu promotora, zapisuje go i wykonuje jego wydruk. We wskazanym miejscu na wydruku Raportu ogólnego promotor wskazuje uznanie pracy za spełniającą warunki dopuszczenia do obrony.
11. W przypadku wątpliwości co do oryginalności pracy, promotor pobiera Raport ogólny z badania JSA, zapisuje go i wykonuje jego wydruk. We wskazanym miejscu na wydruku Raportu ogólnego promotor wskazuje uznanie pracy za niespełniającą warunku dopuszczenia do obrony. Dodatkowo, promotor pobiera i zapisuje Raport szczegółowy z badania JSA. Następnie promotor przygotowuje „Opinię dotyczącą oryginalności pracy dyplomowej” według wzoru określonego w załączniku nr 2 do niniejszej procedury. W opinii, promotor ocenia czy praca zawiera nieuprawnione zapożyczenia (ewentualny plagiat) lub czy zawarte w niej prawidłowo oznaczone zapożyczenia (cytaty) nie budzą wątpliwości co do oryginalności pracy dyplomowej przygotowanej przez studenta. Dokonując oceny, promotor powinien w szczególności zwrócić uwagę czy:
    1)    praca nie zawiera obszernych fragmentów tekstu zidentyfikowanych przez system jako „podobne”;
    2)    nie występuje zbyt duża liczba potencjalnych zapożyczeń z jednego źródła;
    3)    nie zachodzi szczególna zbieżność tematyki badanej pracy z potencjalnymi źródłami zapożyczeń;
    4)    nie stwierdzono objawów dokonania manipulacji na tekście mających na celu ukrycie zapożyczeń.
12. Zaakceptowany przez promotora plik Raportu ogólnego z badania oryginalności pracy wygenerowany przez system JSA zostaje automatycznie (bez udziału promotora) dołączony do zestawu plików pracy dyplomowej. Po zakończeniu procesu dyplomowania, zestaw plików elektronicznej wersji pracy i raportów jest, bez udziału promotora, przekazywany do Uczelnianego Repozytorium Pisemnych Prac Dyplomowych.

§ 4

1. W przypadku zaistnienia wątpliwości co do oryginalności pracy lub podejrzeń o dokonanie manipulacji na tekście powstałych w wyniku analizy wyniku badania przeprowadzonego w trybie opisanym w § 3 tj. z domyślnymi ustawieniami parametrów systemu JSA, wskazane jest kontynuowanie niezamkniętego badania w trybie rozszerzonym. Tryb rozszerzony umożliwia wariantową analizę treści pracy, w której promotor może samodzielnie zmieniać parametry badania.
2. Warunkiem kontynuacji badania w trybie rozszerzonym jest niezamknięcie badania pracy przeprowadzonego w trybie opisanym w § 3.
3. Tryb rozszerzony realizowany jest przez promotora poza uczelnianym systemem informatycznym, z wykorzystaniem z systemu JSA bezpośrednio tj. poprzez stronę WWW systemu JSA o adresie: https://jsa.opi.org.pl i obejmuje czynności określone w ustępach 6÷16 poniżej.
4. Przeprowadzenie sprawdzenia oryginalności pracy bezpośrednio w systemie JSA, z pominięciem czynności określonych w § 3 jest niezgodne z niniejszą procedurą.
5. Korzystanie przez promotora z systemu JSA w trybie bezpośrednim, wymaga uprzedniego zarejestrowania promotora w systemie JSA z uprawnieniami „Promotor”. Proces rejestracji promotora w JSA realizowany jest przez Biuro Obsługi Klienta systemu informatycznego Uczelni.
6. Promotor pracy dyplomowej po zalogowaniu się do systemu JSA odnajduje na liście prowadzonych przez siebie badań pracę dyplomową, której badanie chce kontynuować i uruchamia nową próbę badania.
7. Po wykonaniu próby, promotor otrzymuje na swój adres poczty elektronicznej e-mail wygenerowany automatycznie przez system JSA z informacją o wykonaniu badania i dostępności wyniku próby badania wraz z linkiem do raportu.
8. Promotor pracy dyplomowej dokonuje analizy uzyskanego wyniku badania pod kątem występowania w pracy nieuprawnionych zapożyczeń, a w szczególności ustala, czy wskaźniki ogólne (suma wartości wskaźników dla wszystkich referencyjnych baz porównawczych) Procentowego Rozmiaru Podobieństwa nie przekraczają przyjętych poziomów tolerancji sygnalizowanych wyróżnieniem, kolorem pomarańczowym (poziom ostrzegawczy) lub czerwonym (poziom alarmowy) dla każdego z czterech wariantów długości frazy.
9. Dodatkowo promotor sprawdza czy nie próbowano ukryć obecności nieuprawnionych zapożyczeń w pracy przez manipulacje w tekście, analizując wskaźniki:
   1. wykorzystania znaków specjalnych lub znaków spoza alfabetu tekstu pracy;
   2. nierozpoznanych wyrazów;
   3. liczby fragmentów innego stylu.
10. Jeżeli z analizy ogólnych wyników badania, według kryteriów wskazanych w ust. 8 i ust. 9 wynika, że praca wymaga dodatkowej oceny z punktu widzenia występowania niedopuszczalnych zapożyczeń lub manipulacji w tekście, wówczas promotor jest zobowiązany sprawdzić szczegółowe wyniki badania w treści pracy. Promotor może wykorzystać możliwość wariantowej analizy treści pracy samodzielnie, zmieniając parametry badania.
11. Po dokonaniu analizy wyniku próby badania, promotor pracy dyplomowej podejmuje i wprowadza w oknie systemu JSA decyzję o akceptacji raportu, która oznacza zakończenie badania. Na podstawie analizy raportu z badania, promotor podejmuje decyzję o uznaniu pracy dyplomowej za spełniającą wymogi oryginalności i dopuszczenia do egzaminu dyplomowego lub decyzję o uznaniu pracy za niespełniającą wymogi dopuszczenia do egzaminu dyplomowego z powodu zastrzeżeń co do oryginalności treści. Dalsze czynności realizowane są poza systemem JSA.
12. W wyjątkowych i uzasadnionych wypadkach możliwe jest wykonanie dwóch dodatkowych prób badania po przesłaniu zmodyfikowanego uprzednio pliku treści pracy. W takim przypadku, akceptacji i dalszej analizie i ocenie podlega wynik ostatniej próby badania. Fakt wielokrotnego przeprowadzenia badania wymaga wyjaśnienia ze strony promotora w Raporcie szczegółowym w sekcji Wnioski.
13. Po zakończeniu badania tj. po zaakceptowaniu raportu, aplikacja systemu JSA udostępnia pliki ww. raportów w Panelu promotora uczelnianego systemu informatycznego (zalecane jest użycie opcji „odśwież”). Zaleca się by promotor niezależnie pobrał z systemu JSA pliki Raportu ogólnego i Raportu szczegółowego z badania JSA i zapisał je dla celów archiwalnych.
14. W przypadku uznania pracy za oryginalną, promotor wykonuje wydruk Raportu ogólnego z badania JSA. W odpowiednim miejscu na wydruku Raportu ogólnego promotor wskazuje uznanie pracy za spełniającą warunki dopuszczenia do obrony.
15. W przypadku wątpliwości co do oryginalności pracy promotor wykonuje wydruk Raportu ogólnego z badania JSA i w odpowiednim miejscu na wydruku Raportu ogólnego promotor wskazuje uznanie pracy za niespełniającą warunki dopuszczenia do obrony. Dodatkowo, obligatoryjnie, promotor pobiera i zapisuje Raport szczegółowy z badania JSA. Następnie, promotor przygotowuje „Opinię dotyczącą oryginalności pracy dyplomowej”, według wzoru określonego w załączniku nr 2 do niniejszej procedury. W opinii, promotor ocenia czy praca zawiera nieuprawnione zapożyczenia (plagiat) lub czy zawarte w niej prawidłowo oznaczone zapożyczenia (cytaty) nie budzą wątpliwości co do oryginalności pracy dyplomowej przygotowanej przez studenta. Dokonując oceny, promotor powinien w szczególności zwrócić uwagę czy:
    1)    praca nie zawiera obszernych fragmentów tekstu zidentyfikowanych przez system jako „podobne”;
    2)    nie występuje zbyt duża liczba potencjalnych zapożyczeń z jednego źródła;
    3)    nie zachodzi szczególna zbieżność tematyki badanej pracy z potencjalnymi źródłami zapożyczeń;
    4)    nie stwierdzono objawów dokonania manipulacji na tekście mających na celu ukrycie zapożyczeń.
16. Po zakończeniu procesu dyplomowania, zestaw plików elektronicznej wersji pracy i raportów jest bez udziału promotora, przekazywany do Uczelnianego Repozytorium Pisemnych Prac Dyplomowych.

§ 5

Jeżeli, w wyniku przeprowadzenia analizy oryginalności, praca dyplomowa zostanie uznana przez promotora za oryginalną, promotor pracy dyplomowej przekazuje do Prodziekana ds. studenckich podpisany przez siebie wydruk Raportu ogólnego z badania JSA, oraz jeżeli powstała, Opinię dotyczącą oryginalności pracy dyplomowej według wzoru określonego w załączniku nr 2 do niniejszej procedury. W przypadku negatywnej opinii o oryginalności pracy dodatkowo promotor przekazuje Prodziekanowi ds. studenckich plik Raportu szczegółowego z badania JSA.

§ 6

1. Jeżeli analiza oryginalności pracy dyplomowej wskazuje, że praca nie jest oryginalna, promotor:
   1)    powiadamia pisemnie Prodziekana ds. studenckich o podejrzeniu popełnienia przez studenta czynu polegającego na przypisaniu sobie autorstwa istotnego fragmentu lub innych elementów cudzego utworu w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2509);
   2)    przekazuje Prodziekanowi ds. studenckich przygotowane w procesie sprawdzania oryginalności pracy: Raport ogólny z badania JSA, plik Raportu szczegółowego z badania JSA i Opinię dotyczącą oryginalności pracy dyplomowej według wzoru określonego w załączniku nr 3 do niniejszej procedury.
2. Prodziekan ds. studenckich niezwłocznie powiadamia Rektora Politechniki Łódzkiej o stwierdzeniu nieoryginalności pracy dyplomowej i naruszeniu przepisów obowiązujących w Uczelni.
3. Rektor poleca przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego zgodnie z art. 312 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 574, z późn. zm.).